ykadmin
اتوماسیون صنعتی بخش مهمی از ساختار کارخانجات تولیدی را تشکیل می‌دهد که سرعت، کیفیت و هزینه‌ی تمام شده کالاهای تولیدی به طور مستقیم با این بخش در ارتباط است. استفاده از تجهیزات مناسب برای اتوماسیون صنعتی که بتواند در کنار برآوردکردن نیازهای خطوط تولیدی از نظر قیمت و مناسب‌بودن برای کاربرد مورد نظر بسیار مهم است. در دنیای کنونی تعداد راه‌حل‌های ارائه‌شده برای یک کار مشخص از طرف شرکت‌های مختلف بسیار گوناگون و در طیف وسیعی از قیمت قرار دارند. از تجهیزات مهم در خطوط تولیدی در حال حاضر رباتها به‌شمار می‌روند که می‌تواند در کنار سرعت انجام کار، ایمنی نیروی انسانی را در انجام کارهای سخت، خطرناک یا یک‌خواخت فراهم سازد.
در مواردی که در یک خط تولید نیاز به استفاده از ربات است انتخاب بین یک ROBOT صنعتی یا یک Collaborative ROBOT (COBOT) امر بسیار مهمی است. در این نوشتار سعی می‌شود فرق بین این دو نوع از تجهیز اتوماسیون صنعتی شرح داده شود.
شکل ۱: تصاویر یک ROBOT (سمت راست) و یک COBOT (سمت چپ)
مشخصات یک ROBOT صنعتی
یک ربات صنعتی ماشین نسبتاً بزرگی است که برای انجام کارها با سرعت بالا و دقیق با قطعات سنگین یا از فواصل دور مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنها در یک محل ثابت در کنار خطوط تولید نصب می‌شوند و یک کار ثابت با کیفیت مشخص انجام می‌دهند. قیمت آنها بالا است و برگشت سرمایه‌ی خرید یک ربات از منافع محصول تولیدی چندین سال به طول می انجامد. به همین دلیل استفاده از ربات در خطوط تولیدی که برای زمان طولانی در نوع محصول تولیدی تغییری حاصل نمی‌شود، منطقی است.
همان‌طور که اشاره شد برای انجام یا جابجایی تجهیزات سنگین از ربات استفاده می‌شود. اما این امر یعنی کنترل قدرت در رباتها باعث کم شدن دقت کاری آنها می‌شود. برای همین در کارهای خیلی دقیق انتخاب ربات صنعتی شاید صحصح نباشد. از این نوع ربات به طور کلی در مواردی استفاده می‌شود که سرعت بالا، وزن سنگین و دسترسی به قطعات مورد نیاز است. همچنین تمهیدات ایمنی شدیدی برای محافظت افرادی که در کنار ربات کار می‌کنند باید در نظر گرفت یا ربات باید در قفس محصور خاص خود کار بکند که همه این تمهیدات ایمنی و حفاظتی هزینه‌ساز است.
مشخصات یک COBOT
در حقیقت یک COBOT یک ربات صنعتی کوچک‌تر و سبک‌تر است. یک COBOT می تواند در کنار انسان کار بکند بدون اینکه به تمهیدات ایمنی خاصی نیاز باشد یا تجهیزات ایمنی و حفاظتی مورد نیاز بسیار کمتر از ربات است. دلیل این امر داشتن حس گرهای مختلف و هم چنین کنترل قدرت ذاتی این نوع ربات است که باعث کم کردن سرعت یا توقف آن در هنگام نزدیکی جسم یا فرد به مسیر حرکت آن می‌شود.
از COBOT می‌توان در طیف وسیعی ار کاربردهای صنعتی استفاده کرد و در مقایسه با ربات، ساده با قابلیت انعطاف بالا است. این تجهیز را می‌توان بر روی میزهای کاری متحرک یا ثابت نصب کرد یا در جاهای مختلف از آن استفاده نمود. برنامه‌نویسی یا تغییر برنامه یک COBOT برای کارهای مختلف در مقایسه با ربات صنعتی نسبتاً ساده است.
همان‌طور که وزن و ابعاد بزرگ یک ربات صنعتی به عنوان معیارهای منفی برای آن شمرده می‌شوند وزن کم و قابلیت تطبیق‌پذیری یک COBOT نیز در برخی موارد از نکات منفی آن است. بنابراین انجام کارهای سنگین، با سرعت بالا و با یک محصول خاص مناسب ربات صنعتی و کارهای سبک با تعداد تولید محصول کم و در یک فضای کوچک مناسب برای COBOT است.
انتخاب صحیح
همان‌طور که بیان شد ROBOT و COBOT هر دو از تجهیزات اتوماسیون صنعتی محسوب می‌شوند که نمی‌توان از آن در خطوط تولیدی دوری جست. برای شرک‌ت های کوچک که توان مالی خرید ربات‌های صنعتی را ندارند، COBOT انتخاب خوبی خواهد بود زیرا تقریباً همان امکانات ربات‌های صنعتی را با قیمت کمتر ارائه می‌دهد. لازم به ذکر است که فقط قیمت خرید یک ROBOT یا COBOT معیار مناسبی برای انتخاب نیست و سایر هزینه‌های جانبی مانند تمهدات ایمنی و حفاظتی مورد نیاز، تعمیر و نگه داری و برق مصرفی در این انتخاب دخیل هستند. برگشت سرمایه‌ی خرید یک COBOT از منافع محصول تولیدی معمولاً یک سال به طول می انجامد.
شکل 2: تصویر یک COBOT
کم کردن ساعت کار هفتگی و دیجیتال کردن اکثر امور کاری و ساده کردن امور روند روبه رشدی در دنیا است. در COBOT نیز ساخت، برنامه‌نویسی و کاربری آن امروزه ساده شده است و حتی با خرید اجزای آن می‌توان یک COBOT را به تنهایی مونتاژ نمود.
